ZAPAL SIĘ ! | COME ALIGHT! Lightwork of the common good

wystawa zbiorowa | group show
09.08 - 5.10.2014
Synchronizacja. Fundacja Bęc Zmiana | Synchronicity. The Bęc Zmiana Foundation
Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni, Warszawa | The Xawery Dunikowski Museum of Sculpture, Warsaw, PL

W ramach tegorocznej edycji projektu Synchronizacja Fundacja Bęc Zmiana wraz z architektami, badaczami, artystami oraz aktywistami miejskimi eksploruje temat przestrzeni wspólnych. Z jednej strony pytamy o to, jakie wspólnoty zdolne jest wyłonić współczesne miasto, z drugiej - interesuje nas napięcie generowane przez konflikt pomiędzy prywatnym i publicznym, pomiędzy prawem do własności a dobrem wspólnym. W Warszawie, która wciąż zmaga się z roszczeniami właścicieli gruntów będących w wyniku Dekretu Bieruta własnością miasta, konflikt ten doświadczany jest niezwykle intensywnie. Rodzi się więc pytanie o kolektywny potencjał, o formę wspólnotowości, jaką generują konkretne miejsca sporu – jednym z nich jest warszawska Królikarnia. Od 2008 roku spadkobiercy rodziny Krasińskich starają się o zwrot tego gruntu. Możliwość utraty przez mieszkańców dostępu do przestrzeni parkowej oraz znajdującej się na niej instytucji kultury, jednej z niewielu na terenie dzielnicy Mokotów, zmobilizowała okolicznych mieszkańców, publiczność muzeum oraz aktywistów miejskich do działania. W obronę Królikarni zaangażowane jest oddolny ruch społeczny Stowarzyszenie Warszawa Społeczna, zbierane są podpisy pod petycją Uratujmy Królikarnię, mokotowskie parki, szkoły, poradnie i przedszkola.

Fundacja Bęc Zmiana badając to czym jest przestrzeń wspólna włącza się w spór o przyszłość Królikarni. Cztery neonowe instalacje rozmieszczone w różnych miejscach parku nawiązują do obecnej skomplikowanej sytuacji tego miejsca. Neon jest dla nas przede wszystkim symbolem miejskiej dynamiki, energii, koloru i życia, które stają się udziałem wszystkich mieszkańców.

Architekci Natalia Romik i Sebastian Kucharczuk do swojej instalacji wykorzystali litery z dworcowego neonu Warszawa Gdańska. Z jego pierwotnej wersji zachowały się jedynie trzy pierwsze litery WAR – reszta, rozrzucona wokół instalacji jest mimowolnym komentarzem do toczącej się walki o przestrzeń. W Królikarni oglądać także można pochodzący z lat 70. neon Nowe Życie, który artystka Elżbieta Jabłońska znalazła w podbydgoskiej wsi na terenie spółdzielni rolniczej. W przestrzeni parku ten świetlny napis brzmi jak zapowiedź nie do końca znanej przyszłości, bo nie wiemy, jaką formę przyjmie to Nowe życie. Z kolei Szymon Kobylarz w pracy Lenistwo wykorzystał serię ośmiu obiektów świetlnych będących resztkami szyldów i napisów neonowych. Artysta pozostawił je w oryginalnym stanie, dzięki czemu całość przyjmuje abstrakcyjną, niemal płynną formę. Lenistwo w Królikarni staje się apelem o prawo do wypoczynku dla wszystkich mieszkańców. Wreszcie praca Huberta Czerepoka  (depozyt w kolekcji Królikarni) Światło inherentnewizualizuje za pomocą neonowych rurek badania prof. Dr Tekina Dereliego nad pojęciem supersymetrii, która w fizyce jest propozycją nowego, innego niż dobrze znana symetria czasoprzestrzenna, opisu relacji fizycznych. Neon Czerepoka umieszczony nieopodal pałacu staje się metaforą niewidocznego, choć nieustannie ścierającego się układu miejskich sił, które działania artystyczne zdolne są ujawniać.

Within this year’s edition of the project Synchronicity, the Bęc Zmiana Foundation alongside architects, researchers, artists and urban activists explores the theme of common spaces. On the one hand, we ask about the kind of communities that the contemporary city is able to generate, on the other, we are interested in the tension stemming from the conflict between the private and the public, between the right of ownership and the common good. In Warsaw, a city that still struggles with claims of former owners of land which became the city’s property by virtue of the Bierut Decree, this conflict is experienced particularly acutely. Therefore, what emerges is the question about the collective potential, about the form of community generated by specific sites of conflict – one of them is the Królikarnia Palace in Warsaw. Since 2008, the heirs of the Krasiński family have struggled to reclaim the land. The potential loss of the park and exhibition space by the city has prompted local residents, the audience of the museum and urban activists to act. Engaged in the defence of Królikarnia is Stowarzyszenie Warszawa Społeczna [Social Warsaw Society], a grassroots social movement of residents, employees and parents for education, family, public services and dignified work. Signatures are collected under the petition Let’s Save Królikarnia, the parks, schools, clinics and kindergartens of Mokotów.

The Bęc Zmiana Foundation is engaging in the defence of Królikarnia and the debate around urban common spaces by locating in the park four neon sign installations that refer to the present situation of the place. The neon sign is for us above all a symbol of urban dynamics, energy, colour and life shared by all city dwellers.

In their installation Natalia Romik and Sebastian Kucharek use the letters from the neon sign of the railway station Warszawa Gdańska. Its original version has preserved only the three initial letters WAR, which have been installed on the fence, while the rest of the damaged elements have been scattered by the artists in an expressive gesture around the sign. Also on display at Królikarnia is the neon sign Nowe Życie [New Life] from the 1970s, which Elżbieta Jabłońska came across in a village near Bydgoszcz on the premises of an agricultural cooperative. In the space of the park, this luminous inscription seems like a harbinger of the not entirely known future, as we don’t know the form that this New Life would adopt. In turn, in his work Lenistwo [Laziness] Szymon Kobylarz tapped into a series of eight luminous objects which are remnants of neon signs and labels. The artist preserved them in their original state, which gives the entire installation an abstract, nearly fluid form. Laziness at Królikarnia becomes an appeal for the right to leisure for all residents. Finally, the work by Hubert Czerepok Inherentne światło [Inherent Light], held on deposit by Królikarnia, uses neon sign pipes to visualise the research of Dr Tekin Dereli on the notion of supersymmetry in physics, which is a proposal of a new embrace of physical relations, different from the well known spatial-temporal symmetry. Located near the palace, Czerepok’s neon sign becomes a metaphor of the invisible yet incessantly conflicted set of urban forces, which artistic activities are able to reveal.

Lenistwo | Laziness , 2013, Fot. Janek Szewczyk

SYNCHRONIZACJA 2014 / WYSTAWA: ZAPAL SIĘ! from Fundacja Bęc Zmiana on Vimeo.